21, మే 2016, శనివారం

ప్రస్తుత సమాజంలో వివక్ష


(త్వరలో రాబోయే ఒక రచనకి ముందు 'నా మాట')


ఈ రోజుల్లో అంతర్జాలంలో గాని, పుస్తక దుఖానాల్లో గానీ.. 19వ శతాబ్దపు యూరోపియన్ సామ్రాజ్యవాద ఆటగాళ్ళ చేతుల్లో పావుల్లా నలిగిపోయిన ఆఫ్రికన్ దేశాల చరిత్రలకు సంబందించిన తెలుగు సాహిత్యం పెద్దగా కనిపించదుమన దేశ నగరాల్లో footpath మీద Mein Kampf పుస్తకాలు విరివిగా లభ్యం అవుతుంటాయి. దీన్ని చూసి నాకు అశ్చర్యంగా ఉంటుంది. హిట్లర్ తన ద్వేషపూరిత భావజాలన్ని సమర్ధించుకొంటూ రాసిన చెత్త మీద భారతీయుల కెందుకంత ఆసక్తి? మొన్నమొన్నటి దాకా జెర్మనీలోనే అచ్చుకు నోచుకోని ఈ పుస్తకానికి మన దేశంలో ఇంత ఆదరణ ఏంటి? హిట్లర్ ఆ రోజుల్లో ఎన్నికల ప్రచారంలో భాగంగా రాసుకున్న nonsenseని చదవాలని ఏమిటంత ఉత్సాహం? ఇంకొక పక్క మన దేశంతో పోల్చుకో దగ్గ ఇతివృత్తాలు కలిగినవైన మధ్య-ఆఫ్రికన్ దేశాల భూత వర్తమాన గతుల గురించి మన తరం భారతీయులు సరిపడ అక్కరు కనబరుస్తున్నారా? నా అనుభవాన్ని బట్టి చూస్తే లేదనిపిస్తుంది. విదేశాల్లోని నివసించే భారతీయులు వారికక్కడ తారసపడే నల్ల జాతీయులతో పెద్దగా స్నేహ సంబంధాలు ఏర్పరుచుకోరు; వాళ్ళతో తమని పోల్చి చూసుకోరు. వీలైనంత వరకు శ్వేతజాతీయుల్ని అనుకరించటం; వారి గుంపుల్లో కలిసిపోడానికి ప్రయత్నించడం; వారి attention కోసం ప్రాకులాడటం; అవకాశం చిక్కినప్పుడు భారతదేశం గురించి చిన్నో చితకో గొప్పలు చెప్పుకొని వాళ్ళ మెప్పు చూరగొనే ప్రయత్నం చేయడం; లేదంటే భారతదేశాన్ని తిట్టైనా వాళ్లకి దగ్గర కావాలని ప్రయత్నం చేయడం.. వంటివి స్పష్టంగా గమనిస్తాము. ఒక భారతీయ యువకుడు ఒక నల్లజాతి యువతిని ‘date’ చేయటం అనేది ఒక దిగజారుడు వ్యవహారంగా - నవ్వులపాలు చేసే విషయంగా భావిస్తారు (దీన్నే మన సినిమాల్లో కూడా చూపిస్తారు, అది చూసి మనం నవ్వేస్కుంటాం కూడా); ఇక ఒక భారతీయ యువతిగాని నల్ల జాతీయుడితో జత కట్టడం అనేది అసలే ఊహించలేము! దీనంతటినీ నేను అనుభవపూర్వకంగా చుసాను; చూసి.. బానిసత్వ ‘సౌఖ్యాన్ని’ వంట్లో నరనరాన్న సంతరించుకొని ఉన్న భారతీయులు జాతి జాతిగా Stockholm syndromeకి గురైపోయారా అని నా అంతరాలంలో నేను చాలా సార్లు  ప్రశ్నించుకున్నాను! నా ప్రశ్న సబబైనదే నని ఈ రోజుకీ నమ్ముతున్నాను. Globalization అంటే కేవలం తెల్లతోలు వ్యామోహమేనా? లేక వివక్ష అనేదాన్ని మనసు లోలోపల్నుండి, అది ఏ రూపంలో ఉన్నా కూడా, సమూలంగా తొలగించుకొని అన్ని జాతుల వాళ్ళనీ సహభ్రాతృత్వంతో సమానంగా చూడగలగడమా? ఒక జాతిని లోకువతో చూడటం ఎంత తప్పో, మరో జాతి మీద వ్యామోహం కలిగి ఉండటం కూడా అంతే తప్పు కదా? అసలు మనిషిని మనిషిగా చూడటం మానేసి ఈ జాతి ఆధారిత prejudiceలు ఏంటి? విశ్వమానవీయ భావాలనేవి ఎవరికి వాళ్ళు స్వయంకృషితో పెంపొందించుకోవల్సినవి అనుకోవడం చాల దురదృష్టం. ఇవి మనకి విద్యాబుద్ధులతో పాటే మన సమాజం నేర్పించి ఉండాల్సినవి. కాని మన పెంపకంలో మన ముందు తరం ఈ విషయాన్ని తగిన శ్రద్ధతో handle చేసింది అనిపించదు. అందుకనే IPL cricket cheerleaders అందరూ శ్వేతజాతీయులేయయినా, సిమెంటు కంపేనీ వాళ్ళు Build Beautiful అని perverse advertisements మన ముందుకి తెచ్చినా, fairness cream వాళ్లు తమ వికృత ప్రకటనలు మన మొహానికి రుద్దినా, మన కళ్ళెదురుగానే రైల్వే స్టేషన్లలో పట్టాల మీద మనిషి మలాన్ని ఉత్త చేతులతో ఎత్తి శుభ్రపరుస్తున్నా .. ఏది మనకి పెద్దగా అభ్యంతరకరంగా అనిపించవు. కాని శిలా శాసనాల మీద రాసిన కథల్నీ, క్రతువుల్ని, దేవుళ్ళ చరిత్రలనీ ఏమైనా అనే సాహసం ఎవరైనా చేస్తే మాత్రం క్షణం సహించము! ఏదేమైనా Status quoని కళ్ళు మూసుకొని accept చేయడం, వ్యాప్తిలో ఉన్న భావజాలాలను ప్రశ్నించకుండా ముందుకు కొనసాగటం అనేవి ముందు తరంవాళ్ళు మనకి మంచిగా నూరిపోసారు. మనలో చాలా మంది ఆలోచనలు మన కుటుంబాలకు, కుటుంబ గౌరవాలకూ పరిమితాలు అయిపోయేలాగా, ‘సమాజం, సామూహిక పురోగతి’ వంటి మాటలు పేద్ద out of syllabus jargon గా పరిగణించేలా మనల్ని తీర్చిదిద్దడం కూడా మన ముందుతరం తప్పిదమే నని నేను భావిస్తున్నాను. ఇదంతా చాలా దురదృష్టకరమని ప్రత్యేకించి చెప్పక్కర్లేదు. మనిషి తనని తన పుట్టుకకు కారణమైన కుటుంబంతో మాత్రమే identify చేసుకోక సమస్థ మానవ చరిత్రకి కొనసాగింపుగా చుసికొన్నట్టైతే చరిత్రలో అన్యాయానికి, వివక్షకి గురైన జాతులు లేదా వర్గాల పట్ల సహజమైన సానుభూతి కలుగుతుంది. ఈ సానుభూతి కలగడానికి ఒక ప్రత్యేక సామాజిక నేపథ్యం కలిగి ఉండవలసిన అవసరం కూడా లేదని నేను నమ్ముతాను. గతంలోని తప్పులన్నీ సమిష్టి తప్పిదాలే, గతంలోని గొప్పలన్నీ సమిష్టి గొప్పలే అన్నట్టు భావించి వర్తమానంలో సమసమాజస్థాపన అనేది మన ముందున్న కర్తవ్యంగా ముందుకి సాగిపోవాలి. దొంగతనం, హింస వంటి వాటిలానే వివక్ష అనేది కూడా మెదడులో కలిగే ఒక మలినమైన ఆలోచనయనీ - అప్రయత్నంగానైనా అలాంటి ఆలోచన మెదడులో కలిగితే దాన్ని psychosis(మానసిక రుగ్మత)గా పరిగణించి ఆ మనిషికి వైద్య సహాయం అందించే ఏర్పాట్లు చేసే స్థాయికి మానవ సమాజాలు ఎదగాలి. ఎలాంటి సామాజిక అంశమైనా గాని.. ‘Neutrality’ దెబ్బతింటున్నదన్న ప్రతిసారీ ఇంట్లో, ఇంటి బయటా కూడా బహిరంగంగా చర్చలు జరిగటం వంటివి చూసినప్పుడు పిల్లల్లో ఈ వివక్ష దోరణి బాల్య దశ నుండే క్రమంగా తొలగిపోతుంది. మన తరమైనా ఈ ప్రయత్నం చేస్తే రాబోయే తరాలు విశాల దృక్పథాన్ని కలిగివుండే అవకాశం ఉంది. వాస్తవానికి  దీనంతిటినీ ఆచరణలో పెట్టడానికి మనం ఎంతో దూరంలో ఉన్నాము అన్నది విదితమే. మనుషుల్లో వివక్షపూరిత భావాలను తొలగించే పనిని సమాజం మూకుమ్మడిగా పూనుకొని ప్రయత్నంగా నిర్వహించాలి. ఈ ప్రయత్నం మన చట్టాల్లో, చట్టాల నిర్వాహణల్లో, మన పాలకుల భాష్యాల్లో, ప్రభుత్వ పథకాల్లో, సాహిత్యంలో, సినిమాల్లో, అన్నిటినీ మించి విద్యా వ్యవస్థలో అడుగడుగునా గోచరించాలి. ప్రయత్నంగా శ్రమిస్తేగానీ ఈ జాఢ్యం మనల్ని వదిలిపోదు.